Hoe voer je deze metingen uit? Rob van der Vlies (Adviseur Kunstwerken, Flow4) vertelt het. Multiconsult (BAM) voerde begin april in 1 week in totaal bijna 30 metingen uit op de plek waar het Ringvaartaquaduct vervangen moet worden voor een nieuwe. Het ging vooral om sonderingen, maar ook om een aantal handboringen en 2 mechanische boringen met peilfilters, waarmee de grondwaterstand kan worden gemonitord (dit is belangrijk als je het werkgebied in de grond wil droogzetten).

Verschil sonderingen en boringen

“Bij sonderingen drukt men een conus, een kegelvormige punt, in de bodem van veen, zand of klei tot wel 50 meter diep”, vertelt Van der Vlies. “De sondeerwagen (zie afbeelding) kan hierbij grondeigenschappen meten, zoals de laagopbouw, de weerstand op de stang, de wrijving van de grond en de waterspanning. De kennis over het type grond is belangrijk, zodat we de beste bouwmethode kiezen om het aquaduct aan te leggen.”

Bij boringen neem je grondmonsters, waarmee je proeven kunt doen die tot nog nauwkeurigere grondgegevens leiden dan bij sonderingen. Denk hierbij aan het bepalen van de korrelopbouw, doorlatendheid (van water), volumegewichten en schuifweerstanden. Deze gegevens zijn belangrijk voor damwandberekeningen (de damwand is een constructie die het water tegenhoudt) en het bepalen van paaldraagvermogens.

Rekenmodellen

Gegevens over de bodem zijn dus noodzakelijk, om te weten wat een ingreep (bijvoorbeeld het plaatsen van een bouwkuip) met de grond doet. Bovendien kunnen in de aanbesteding toekomstige aannemers rekening houden met deze bodemgegevens, bij de keuze voor hun werkwijze. 

De sonderingen van deze maand zijn aanvullend. Van der Vlies: “Er zijn op de plek van het Ringvaartaquaduct jaren geleden, bij de bouw van de hogesnelheidslijn en het oostelijke aquaduct namelijk al sonderingen gedaan. Die meetgegevens konden we nog gebruiken voor rekenmodellen in deze grond. Ook wilden we weten of er een natuurlijke waterremmende laag (van bijvoorbeeld klei of veen) aanwezig was. Daarmee kun je een bouwkuip droogzetten.”

Kabels, leidingen en niet gesprongen explosieven

Bij het verrichten van de boringen en sonderingen, moest uiteraard voorzichtig te werk worden gegaan. “Er is vooraf onderzoek gedaan naar niet gesprongen explosieven. En je bent wettelijk verplicht een KLIC-melding te doen, waarbij je informatie ontvangt over kabels en leidingen op de plek waar je gaat werken. Die informatie is bepalend voor de plek die je kiest om te gaan boren en sonderen.”

“Ook is, voordat we begonnen, een risicoanalyse gemaakt en een Veiligheids- & Gezondheidsplan. Al deze onderzoeken en beslissingen vonden plaats in de maanden voordat we gingen boren en sonderen. Zodat we veilig en verantwoord aan het werk konden gaan.”